ગાંધીધામ ટુડે, ન્યૂઝ: નવરાત્રિ પૂરી થઈ ગઈ છે અને હવે બજારો દિવાળીની તૈયારીમાં વ્યસ્ત છે. આ તહેવારની મોસમમાં, સાયબર ક્રાઇમમાં 60 ટકા જેટલો મોટો ઉછાળો આવવાની સંભાવના છે. એક તરફ જ્યાં બજારો સારા સ્કીમ્સ સાથે ધમધમશે, ત્યાં બીજી તરફ ઇન્ટરનેશનલ ફ્રોડ નેટવર્ક સાથે જોડાયેલા સાયબર ઠગ પણ સક્રિય થઈ રહ્યા છે.
વધતા સાયબર ક્રાઇમનાં આંકડા
This Article Includes
- વર્ષ 2023 અને 2024માં નવરાત્રિ-દિવાળી દરમિયાન સાયબર ક્રાઇમમાં અનુક્રમે 54% અને 60% વધારો નોંધાયો હતો, અને આ વર્ષે પણ 60% ઉછાળો આવવાની ધારણા છે.
- સાયબર નિષ્ણાતો ચેતવે છે કે બજારની આકર્ષક સ્કીમોની વચ્ચે સાયબર ઠગની સ્કીમો સામે સતર્કતા જ શ્રેષ્ઠ બચાવ છે.
ડિજિટલ પેમેન્ટ અને ગુજરાતની સ્થિતિ
- હાલમાં ભારતીય બજારોમાં કુલ ખરીદીમાંથી 35 ટકા ખરીદી ડિજિટલ પેમેન્ટ દ્વારા થાય છે, જે વર્ષ 2026 સુધીમાં 50 ટકા સુધી પહોંચવાની ધારણા છે.
- ગુજરાતમાં પણ સાયબર ક્રાઇમમાં વધારો થયો છે. જાન્યુઆરી 2020થી મે 2023 સુધીમાં નેશનલ સાયબર ક્રાઇમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ પર ગુજરાતમાંથી 1.59 લાખ અરજીઓ મળી હતી. જોકે, ગુના નોંધવાના મામલે ગુજરાતનો દેશમાં છઠ્ઠો નંબર છે.
AI દ્વારા ‘સાયબર ચીટિંગ’નો નવો ખતરો
આ દિવાળીએ સાયબર ઠગાઈમાં કાયદાથી બચવા માટે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) નો ઉપયોગ થવાનો ખતરો વ્યક્ત કરાયો છે.
- સાઇબર સિક્યુરિટીના જાણકારોના મતે, આ તહેવારોમાં થનારા 60% ગુનાના વધારામાં 20% કિસ્સામાં AI એટેક થવાની સંભાવના છે.
- ઠગાઈ માટે તમારી શોપિંગ હેબિટ્સ, ઓનલાઈન એક્ટિવિટી અને સર્ચ પેટર્નનો અભ્યાસ કરીને તમને AIના માધ્યમથી ટાર્ગેટ કરવામાં આવશે.
- AI દ્વારા મોકલેલા અસલી અને નકલી ઓફર્સ વચ્ચેનો ભેદ પારખવો મુશ્કેલ બની જશે.
- ઈ-ગ્રિટીંગ્સ સાથે ટ્રોઝન વાયરસ મોકલીને તમારો મોબાઈલ ફોન હેક કરીને બેન્ક ખાતાં સાફ થઈ શકે છે.
સાયબર ફ્રોડથી બચવા માટે શું કરવું?
દિવાળીની ખરીદીની ખુશી જાળવી રાખવા માટે નીચેની બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો:
- OTP, ATM PIN અને પાસવર્ડ: તમારો ઓટીપી (OTP) કે બેન્ક એકાઉન્ટનો પાસવર્ડ ક્યારેય કોઈની સાથે શેર ન કરો.
- પાસવર્ડ નિયમિત બદલો: નિયત સમયાંતરે તમારા બેન્ક એકાઉન્ટ અને નેટબેન્કિંગના પાસવર્ડ બદલતા રહો.
- સતર્કતા જરૂરી: ઓનલાઈન ખરીદી કરતી વખતે અને પેમેન્ટ કરતી વખતે સંપૂર્ણ સતર્કતા જાળવવી આવશ્યક છે.
- અજાણી લિન્ક ન ખોલો: અજાણ્યા સ્રોતમાંથી આવેલા મેસેજ, લિન્ક કે ઈ-ગ્રિટીંગ્સ ખોલવાનું ટાળો, કારણ કે તેમાં વાયરસ હોઈ શકે છે.
સાયબર નિષ્ણાતોની સલાહ છે કે, તહેવારની ખરીદીમાં ઉત્સાહની સાથે સાવધાની પણ એટલી જ જરૂરી છે.
