ગાંધીધામ ટુડે, ન્યૂઝ : ગુજરાતમાં માર્ગ સલામતી એક ગંભીર ચિંતાનો વિષય બન્યો છે, ખાસ કરીને હિટ એન્ડ રન અકસ્માતોની વધતી સંખ્યા ભયાવહ સ્થિતિ દર્શાવે છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં, એટલે કે 2019 થી 2023 દરમિયાન, રાજ્યમાં 10,588 હિટ એન્ડ રન અકસ્માતો નોંધાયા છે, જેમાં ચોંકાવનારી રીતે 6,503 લોકોએ પોતાનો જીવ ગુમાવ્યો છે. આ આંકડા ગુજરાત માર્ગ સલામતી સત્તામંડળ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવ્યા છે, જે રાજ્યમાં માર્ગ સુરક્ષાની કથળતી સ્થિતિનો સ્પષ્ટ સંકેત આપે છે.
ગુજરાત માર્ગ સલામતી સત્તામંડળના અહેવાલ મુજબ, 2019 થી 2023 દરમિયાન રાજ્યમાં કુલ 77,730 માર્ગ અકસ્માતો થયા હતા, જેમાં 36,484 લોકોના મૃત્યુ થયા હતા. આ કુલ મૃત્યુઆંકમાંથી 18% મૃત્યુ (6,503) ફક્ત હિટ એન્ડ રન પ્રકારના અકસ્માતોને કારણે થયા છે. આનો અર્થ એ થાય છે કે દર વર્ષે માર્ગ અકસ્માતોમાં થતા કુલ મૃત્યુમાં સરેરાશ 18% લોકો હિટ એન્ડ રનનો ભોગ બને છે, જે ડ્રાઇવરોની બેજવાબદારી અને કાયદાના પાલન પ્રત્યેની ઉદાસીનતા દર્શાવે છે.
ઓવરસ્પીડિંગ: અકસ્માતનું સૌથી મોટું કારણ
This Article Includes
અહેવાલમાં સામે આવેલી એક મહત્વપૂર્ણ બાબત એ છે કે માર્ગ અકસ્માતોનું સૌથી મોટું કારણ ઓવરસ્પીડિંગ છે. કુલ 77 હજાર અકસ્માતોમાંથી, આશરે 70 હજાર (91%) અકસ્માતો વધુ પડતી ઝડપને કારણે થયા છે. આ આંકડો સ્પષ્ટપણે સૂચવે છે કે ઝડપ મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન એ ગુજરાતના રસ્તાઓ પર મૃત્યુ અને ઈજાઓનું મુખ્ય કારણ છે. ટ્રાફિક નિયમોનું કડક પાલન અને નાગરિકોમાં ટ્રાફિક સુરક્ષા પ્રત્યે જાગૃતિનો અભાવ આ ગંભીર સમસ્યા માટે જવાબદાર છે.
દંડની વસૂલાતમાં વધારો: શું તે પૂરતું છે?
રાજ્ય સરકારે ટ્રાફિક નિયમોના ભંગ બદલ દંડ વસૂલવામાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો છે. 2025ના પ્રથમ સાત મહિનામાં જ રાજ્યમાં ટ્રાફિક નિયમોના ભંગ બદલ ₹100 કરોડનો દંડ થયો છે. વધુ વ્યાપક દ્રષ્ટિએ જોઈએ તો, 2015 થી જુલાઈ 2025 સુધીના દસ વર્ષના ગાળામાં રાજ્યમાં ટ્રાફિક નિયમોના ભંગ બદલ લોકોને કુલ ₹1,158 કરોડનો દંડ થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, કુલ 1.32 કરોડ ચલણ ઇશ્યુ કરવામાં આવ્યા છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં ટ્રાફિક ચલણની સંખ્યામાં 300%નો વધારો નોંધાયો છે, જે દર્શાવે છે કે સત્તાવાળાઓ દ્વારા કડક કાર્યવાહી કરવામાં આવી રહી છે. જોકે, દંડની વસૂલાતમાં વધારો થયો હોવા છતાં, અકસ્માતો અને મૃત્યુઆંકમાં ઘટાડો ન થવો એ એક ચિંતાજનક બાબત છે.
ઈજાગ્રસ્તોનો આંકડો પણ ચિંતાજનક
હિટ એન્ડ રન અકસ્માતો માત્ર મૃત્યુમાં જ પરિણમતા નથી, પરંતુ મોટી સંખ્યામાં લોકોને ગંભીર ઈજાઓ પણ પહોંચાડે છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં, ગુજરાતમાં હિટ એન્ડ રનના અકસ્માતોમાં 4,350 લોકો ગંભીર રીતે ઈજાગ્રસ્ત થયા હતા, જ્યારે 2,674 લોકોને સામાન્ય ઈજાઓ થઈ હતી. કુલ 10,588 હિટ એન્ડ રન અકસ્માતોમાંથી, 58% એટલે કે 6,151 અકસ્માતો જીવલેણ સાબિત થયા હતા. આ આંકડા દર્શાવે છે કે હિટ એન્ડ રનની ઘટનાઓ માત્ર મૃત્યુ પૂરતી મર્યાદિત નથી, પરંતુ તે ઘણા લોકોના જીવનમાં કાયમી અપંગતા અને પીડા લાવે છે.
વર્ષવાર હિટ એન્ડ રન અકસ્માતો અને મૃત્યુ (ગુજરાતના આંકડા):
વર્ષ | અકસ્માત | મૃત્યુ |
2019 | 2893 | 1529 |
2020 | 1552 | 995 |
2021 | 1720 | 1204 |
2022 | 2209 | 1429 |
2023 | 2214 | 1346 |
આ આંકડા દર્શાવે છે કે 2019 પછી કોવિડ-19 મહામારી દરમિયાન અકસ્માતોમાં ઘટાડો થયો હતો, પરંતુ ત્યારબાદ ફરીથી તેમાં વધારો જોવા મળ્યો છે. 2022 અને 2023માં હિટ એન્ડ રન અકસ્માતો અને મૃત્યુઆંક ફરીથી ઊંચા સ્તરે પહોંચી ગયા છે.
આગળ શું?
ગુજરાતમાં માર્ગ સલામતી સુધારવા માટે તાત્કાલિક અને અસરકારક પગલાં લેવાની જરૂર છે. માત્ર દંડ લાદવાથી પર્યાપ્ત નથી, પરંતુ જાગૃતિ અભિયાનો, ટ્રાફિક શિક્ષણ, રસ્તાઓની ગુણવત્તામાં સુધારો અને કાયદાનું કડક અમલીકરણ એ સર્વગ્રાહી અભિગમ અપનાવવો પડશે. બેજવાબદાર ડ્રાઇવિંગ કરનારાઓ સામે કડક કાનૂની કાર્યવાહી કરવી અનિવાર્ય છે જેથી આવા ગુનાઓ અટકાવી શકાય. નાગરિકોએ પણ પોતાની જવાબદારી સમજીને ટ્રાફિક નિયમોનું પાલન કરવું જોઈએ અને સુરક્ષિત ડ્રાઇવિંગને પ્રાથમિકતા આપવી જોઈએ.