ગાંધીધામ ટુડે, ન્યૂઝ : જમ્મુ અને કાશ્મીરના પહેલગામમાં થયેલા આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે તણાવની સ્થિતિ વધુ ઘેરી બની છે. પાકિસ્તાન તરફથી સતત યુદ્ધ અને પરમાણુ હુમલાની અસ્પષ્ટ ધમકીઓ આપવામાં આવી રહી છે, જેના પગલે દેશની સુરક્ષા એજન્સીઓ અને કેન્દ્ર સરકાર સતર્ક બની છે. આ સંવેદનશીલ પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને, કેન્દ્રીય ગૃહ વિભાગે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો છે. વિભાગે દેશના અનેક રાજ્યોને આગામી 7મી મેના રોજ સિવિલ ડિફેન્સ મોક ડ્રીલનું આયોજન કરવાનો આદેશ આપ્યો છે. આ મોક ડ્રીલનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય નાગરિકોને સંભવિત હવાઈ હુમલા જેવી આપત્તિજનક પરિસ્થિતિઓમાં પોતાનું રક્ષણ કેવી રીતે કરવું તેની તાલીમ આપવાનો છે.
મહત્વની વાત એ છે કે આ પ્રકારની વ્યાપક મોક ડ્રીલ દેશમાં લગભગ પાંચ દાયકા બાદ યોજાઈ રહી છે. છેલ્લે વર્ષ 1971માં ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે થયેલા ભીષણ યુદ્ધ દરમિયાન આવી કવાયત હાથ ધરવામાં આવી હતી. તે સમયે યુદ્ધની પરિસ્થિતિને ધ્યાનમાં રાખીને નાગરિકોને સુરક્ષા અંગે માર્ગદર્શન આપવામાં આવ્યું હતું. હવે, ફરી એકવાર સરહદ પર વધતા તણાવ અને પાકિસ્તાનના ઉશ્કેરણીજનક નિવેદનોને પગલે કેન્દ્ર સરકારે આ પગલું ભર્યું છે.
ગૃહ વિભાગના સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ મોક ડ્રીલમાં રાજ્યના આપત્તિ વ્યવસ્થાપન વિભાગો, પોલીસ અને અન્ય સંબંધિત એજન્સીઓ સક્રિયપણે ભાગ લેશે. ડ્રીલ દરમિયાન, વિવિધ શહેરો અને નગરોમાં સાયરન વગાડવામાં આવશે, જે હવાઈ હુમલાની ચેતવણીનો સંકેત હશે. સાયરન વાગ્યા બાદ નાગરિકોને શું કરવું જોઈએ, ક્યાં આશ્રય લેવો જોઈએ અને કેવી રીતે સુરક્ષિત રહેવું જોઈએ તેની તાલીમ આપવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, મોક ડ્રીલમાં ઘાયલોને પ્રાથમિક સારવાર આપવાની અને અન્ય જરૂરી મદદ પૂરી પાડવાની પણ પ્રેક્ટિસ કરવામાં આવશે.
આ મોક ડ્રીલનો હેતુ માત્ર નાગરિકોને તાલીમ આપવાનો જ નથી, પરંતુ આપત્તિની સ્થિતિમાં સરકાર અને વિવિધ એજન્સીઓની તૈયારીનું પણ મૂલ્યાંકન કરવાનો છે. આ કવાયત દ્વારા ખબર પડશે કે કઈ જગ્યાએ સુધારાની જરૂર છે અને સંકલનને વધુ અસરકારક કેવી રીતે બનાવી શકાય છે. દરેક રાજ્યને તેમની સ્થાનિક પરિસ્થિતિ અને સંવેદનશીલ વિસ્તારોને ધ્યાનમાં રાખીને મોક ડ્રીલની યોજના બનાવવા માટે કહેવામાં આવ્યું છે.
કેન્દ્ર સરકારના આ નિર્ણયને સુરક્ષા નિષ્ણાતોએ આવકાર્યો છે. તેમનું માનવું છે કે વર્તમાન ભૌગોલિક રાજકીય પરિસ્થિતિને જોતા આ એક આવશ્યક પગલું છે. નાગરિકોને આવી પરિસ્થિતિઓ માટે તૈયાર કરવાથી જાનહાનિને ઘટાડી શકાય છે અને અફરાતફરીને નિયંત્રિત કરી શકાય છે. આ મોક ડ્રીલથી નાગરિકોમાં સુરક્ષાની ભાવના પણ મજબૂત થશે અને તેઓ કોઈપણ કટોકટીનો સામનો કરવા માટે વધુ સજ્જ બનશે.
સામાન્ય લોકોને અપીલ કરવામાં આવી છે કે તેઓ આ મોક ડ્રીલમાં સક્રિયપણે ભાગ લે અને આપવામાં આવેલી સૂચનાઓનું પાલન કરે. આ માત્ર એક કવાયત નથી, પરંતુ ભવિષ્યમાં કોઈપણ સંભવિત ખતરા સામે પોતાની જાતને અને પોતાના પરિવારને સુરક્ષિત રાખવાની એક તૈયારી છે. સરકારે એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે આ મોક ડ્રીલનો હેતુ લોકોને ડરાવવાનો નથી, પરંતુ તેમને જાગૃત કરવાનો અને સુરક્ષા માટે તૈયાર કરવાનો છે.
આમ, દેશભરમાં યોજાનારી આ સિવિલ ડિફેન્સ મોક ડ્રીલ વર્તમાન સમયની માંગ છે, જે નાગરિકોને સંભવિત જોખમો સામે રક્ષણ મેળવવા માટે એક મહત્વપૂર્ણ પગલું સાબિત થશે. 7મી મેના રોજ દેશભરમાં ગુંજતું સાયરન એક સુરક્ષિત અને સજાગ રાષ્ટ્રનો સંદેશ આપશે.
