ગાંધીધામ ટુડે, ન્યૂઝ : સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે ઇલેક્ટ્રોનિક વોટિંગ મશીનો (EVM)ની ચકાસણી માટે પોલિસી બનાવવાની માગ કરતી અરજી પર સુનાવણી કરી. CJI સંજીવ ખન્ના અને ન્યાયાધીશ દીપાંકર દત્તાની બેંચે ચૂંટણી પંચને સુનાવણી પ્રક્રિયા પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી EVMમાં કોઈપણ ડેટા ફરીથી લોડ ન કરવાનો કે ડિલીટ ન કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. CJIએ કહ્યું, ‘આ વિરોધની સ્થિતિ નથી. જો હારેલા ઉમેદવારને સ્પષ્ટતાની જરૂર હોય, તો એન્જિનિયર સ્પષ્ટતા કરી શકે છે કે કોઈ છેડછાડ થઈ નથી. ચૂંટણી પંચે હવે સુપ્રીમ કોર્ટને EVMની મેમરી અને માઈક્રો કંટ્રોલર ડિલીટ કરવાની સમગ્ર પ્રક્રિયા વિશે માહિતી આપવી પડશે. આગામી સુનાવણી 3 માર્ચથી શરૂ થતા અઠવાડિયામાં થશે.
હરિયાણાના કોંગ્રેસ નેતાઓ અને ADRએ અરજી દાખલ કરી આ અરજી હરિયાણાના ભૂતપૂર્વ મંત્રી કરણ સિંહ દલાલ, 5 વખતના ધારાસભ્ય લખન કુમાર સિંગલ અને એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ (ADR) દ્વારા સુપ્રીમ કોર્ટમાં દાખલ કરવામાં આવી હતી. તેમણે કોર્ટને EVM તપાસવા માટે એક મજબૂત સિસ્ટમ બનાવવાની વિનંતી કરી હતી.
તેમણે કહ્યું કે, ચૂંટણી પંચે EVMના ચાર ઘટકો- કંટ્રોલ યુનિટ, બેલેટ યુનિટ, VVPAT અને સિમ્બોલ લોડિંગ યુનિટની મૂળ બર્ન મેમરી અને માઇક્રોકન્ટ્રોલર તપાસવા માટે એક પોલિસી બનાવવી જોઈએ.
છેલ્લી સુનાવણીમાં બેંચે કહ્યું- ફક્ત જૂની બેંચે જ કેસની સુનાવણી કરવી જોઈએ 13 ડિસેમ્બર, 2024: સુનાવણી દરમિયાન, ન્યાયાધીશ વિક્રમ નાથ અને ન્યાયાધીશ પીબી વરાલેની બેંચે અપીલકર્તાઓને પૂછ્યું કે તેઓ અરજી અહીં કેમ લાવ્યા છે, તેને જૂની બેન્ચમાં મોકલવી જોઈએ.
26 એપ્રિલ, 2024: સુપ્રીમ કોર્ટની બેંચે જૂના બેલેટ પેપરથી ચૂંટણી કરાવવાની માગ કરતી અરજીને ફગાવી દીધી હતી અને EVM સાથે ચેડાના આરોપોને પાયાવિહોણા ગણાવ્યા હતા. કોર્ટે કહ્યું હતું કે EVM સુરક્ષિત છે, તેનાથી બૂથ કેપ્ચરિંગ અને નકલી મતદાન બંધ થયું છે. હરિયાણા ચૂંટણી પરિણામોને પડકારતી અલગ-અલગ અરજીઓ પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટમાં પેન્ડિંગ છે.
24 એપ્રિલ, 2024: 40 મિનિટની સુનાવણી બાદ બેંચે ચુકાદો અનામત રાખ્યો. જસ્ટિસ સંજીવ ખન્નાએ કહ્યું હતું કે, અમે મેરિટના આધારે કેસની ફરીથી સુનાવણી કરી રહ્યા નથી. અમને કેટલીક ચોક્કસ સ્પષ્ટતા જોઈએ છે. અમને કેટલાક સવાલો હતા અને અમને જવાબો મળી ગયા છે. ચુકાદો અનામત રાખવો.
18 એપ્રિલ, 2024: ન્યાયાધીશ સંજીવ ખન્ના અને દીપાંકર દત્તાની બેંચે વકીલો અને ચૂંટણી પંચની દલીલો 5 કલાક સુધી સાંભળ્યા બાદ ચુકાદો અનામત રાખ્યો. છેલ્લી સુનાવણીમા કોર્ટે ચૂંટણી પંચને પૂછ્યું હતું કે, શું VVPATમાંથી જનરેટ થયેલી સ્લિપ મતદાન કર્યા પછી મતદારોને આપી શકાતી નથી.
આ અંગે ચૂંટણી પંચે કહ્યું હતું કે, મતદારોને VVPAT સ્લિપ આપવામાં મોટું જોખમ છે. આનાથી મતદાનની ગુપ્તતા જોખમાશે અને બૂથની બહાર તેનો દુરુપયોગ થઈ શકે છે. બીજા લોકો તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરશે તે આપણે કહી શકતા નથી.
16 એપ્રિલ, 2024: એડવોકેટ પ્રશાંત ભૂષણે દલીલ કરી કે VVPAT સ્લિપ મતપેટીમાં નાખવા જોઈએ. જર્મનીમાં આવું જ થાય છે. આના પર જસ્ટિસ દીપાંકર દત્તાએ કહ્યું કે, ત્યાંના ઉદાહરણો અહીં કામ કરતા નથી. આ ઉપરાંત, કોર્ટે ચૂંટણી પંચને EVM બનાવવાથી લઈને ડેટા સાથે છેડછાડની શક્યતા સુધીની દરેક બાબત જણાવવા કહ્યું હતું.
