ગાંધીધામ ટુડે, ન્યૂઝ : વિરાટ વ્યક્તિત્વ અને અદ્વિતીય નેતૃત્વના સ્વામી, દેશના વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્રભાઈ મોદીની તાજેતરની કચ્છ મુલાકાત દરમ્યાન તેમણે અહીંના રમણીય દરિયાકાંઠે પ્રવાસન વિકાસ તેમજ ‘શિપ બિલ્ડિંગ’ ક્ષેત્રની મહત્તમ શક્યતાઓ અંગે ઉત્સાહભર્યા સંકેત આપ્યા હતા. વડાપ્રધાનના સંબોધનથી પ્રદેશમાં લાંબા સમયથી નિષ્ફળતા ભોગવતા ઉદ્યોગોને નવી આશા મળતી જણાઈ રહી છે.
27 વર્ષથી નિષ્ક્રિય પડેલા જહાજવાડાના બંધ માળખાં ફરી દોળાવા માંડ્યાં છે. હાલમાં બે સાહસિકોએ આ જહાજવાડાનું પટ પાંચ વર્ષની લીઝ પર મેળવવા માટે તંત્ર સમક્ષ દરખાસ્તો રજૂ કરી છે. હાલમાં બાર્જની મરામત કામગીરી ચાલી રહી છે અને જો પ્રથમ તબક્કે લીઝ મંજૂર થાય, તો ભવિષ્યમાં વધુ ઢાંઢસપૂર્વક મૌળિક ઢાંચાગત વૃદ્ધિ શક્ય બને તેવું વ્યક્ત થઈ રહ્યું છે.
આ સાથે કચ્છી વહાણવટી એસોસિયેશનના પ્રમુખ હાજી આદમ હાજી સિદીખ થૈમ અને મેનેજર હાજી આદમભાઈ ધોબીએ દરિયાઈ પરિવહન માટે ડ્રેજિંગને અનિવાર્ય ગણાવ્યું છે. તેઓના જણાવ્યા પ્રમાણે, મુંદરા અને માંડવી બંદરે વર્ષોથી ડ્રેજિંગ ન થતા વહાણો ઊંડાણ ન પામી શકવાની ઘટનાઓ સામાન્ય બની છે. “રસ્તો ન હોય તો વહાણ સાગરમાં ઉતારી શકાશે કેમ?” તેમનું વાજબી પ્રશ્ન છે.
વિશેષતા એ છે કે, કચ્છમાં પરંપરાગત દેશી વહાણ બાંધકામની ઉત્તમ કળા વિશ્વભરમાં પ્રસિદ્ધ રહી છે. એક સમય હતો જ્યારે અહીંથી ચારસોથી વધુ દેશી વહાણો સમુદ્ર ચીરી નિકળતા. હવે એ સંખ્યા ઘટીને લગભગ ચોથા ભાગ જેટલી રહી ગઈ છે. વીમા ન મળવો અને સબસિડીનો અભાવ ઉદ્યોગ માટે મોટું અવરોધ બને છે.
તેમ છતાં, રિશી શિપિંગ ઇન્ડિયા પ્રા. લિ. (ડાયરેક્ટર: મનોજ મનસુખાણી) અને એસ.એસ.આર. મરીન સર્વિસીઝ (ડાયરેક્ટર: સંજીવ અગ્રવાલ) જેવા સાહસિકો બાર્જ બાંધકામ અને મરામત માટે આતુરતાપૂર્વક આગળ વધી રહ્યા છે. રિશી શિપિંગની માલિકીના લગભગ પંદર બાર્જ છે, અને હાલમાં કંપની પોતાનું એક બાર્જ અહીં મરામત માટે રાખી રહી છે.
આ વિસ્તારમાં આશરે દસથી અગિયાર હજાર ચો.મી.નો વિસ્તાર ધરાવતા જહાજવાડાના પ્લોટ વિશે પોર્ટ ઓફિસર શ્રી આર. સી. પટેલે જણાવ્યું કે હાલમાં 7-8 દેશી વહાણોની બાંધકામ કામગીરી ચાલી રહી છે. સાથે સાથે મરામત કામગીરી પણ ચાલુ રહે છે.
ચેમ્બર ઓફ કોમર્સના પ્રમુખ શ્રી વાડીલાલ દોશીએ જણાવ્યું કે,અહીંના સુરક્ષિત દરિયાકાંઠે શિપ બિલ્ડિંગ માટે અનેક શક્યતાઓ છે, જેને નકારી શકાશે નહીં. દાયકાઓથી દેશમાં દેશી વહાણઉદ્યોગ અને શિપ બિલ્ડિંગને પુનર્જીવિત કરવા વિનંતીઓ ચાલી રહી છે, પણ પરિણામો ધીરજની કસોટી પર ઊભા છે.
અંતે, વડાપ્રધાનશ્રી દ્વારા માંડવીના કુશળ કારીગરોની પ્રશંસા અને મુખ્યપ્રધાન તરફ સંવેદનશીલ ઈશારો દ્વારા કરેલો સંદેશો અહીંના ઉદ્યોગકારોમાં નવા ઉમંગનો સંચાર કરતો જણાય છે. અલંગ (ભાવનગર)માં શિપ બ્રેકિંગ ઉદ્યોગની સફળતા જોઈ કચ્છવાસીઓ શિપ બિલ્ડિંગ ક્ષેત્રે પોતાનો હક્ક પકડવાની તલપાપી અપેક્ષા રાખી રહ્યા છે.
હવે જો તંત્ર દ્રઢ નિષ્ણય અને સહકાર બતાવે, તો કચ્છનો દરિયાકાંઠો ફરી એકવાર દેશ-વિદેશમાં શિપ બિલ્ડિંગનું ગૌરવપાત્ર કેન્દ્ર બની શકે – એવી વિશ્વાસભર્યું વાતાવરણ સર્જાઈ રહ્યું છે.
